1-9-17 حدود و دامنه کاربرد

١) بخش دوم از مبحث هفدهم مقررات ملى ساختمان باعنوان «مقررات لوله‌کشى گاز طبیعى براى مصرف کنندکان عمده» ضوابط حداقل را که رعایت آن‌ها مشمول الزام قانونى است در موارد زیر مقرر میدارد.

الف- مجتمع‌ها و ساختمان‌‌های مسکونی و عمومی (از جمله: تجارى، ادارى، بهداشتى، آموزشى و ورزشى)

ب- محوطه‌‌ها وساختمان‌های صنعتى

ج - شهرک‌های مسکونى وصنعتى

٢) این بخش از مبحث، حداقل ضوابط طراحى، اجراء و کنترل‌های کیفى لوله‌کشى گاز مصرف کنندگان فوق را در بر می‌گیرد.

٣) این بخش با کاربری گاز طبیعی تحویلی به مصرف کنندکان فوق براى فشارهای بین دو پوند بر اینچ مربع^[1] (معادل ١٣٧٩٠ پاسکال) تا شصت پوند بر اینچ مربع (معادل 413686 پاسکال) یا مصارف بالاتر از ١٠٠ مترمکعب در ساعت تاحداکثر ٥٠٠٠ مترمکعب در ساعت تدوین گردیده است.

۴) مقررات این بخش شامل موارد ذیل نمی‌گردد:

الف- لوله‌‌کشی گاز طبیعی ساختمان‌ها با فشار یک چهارم پوند بر اینچ مربع (معادل 1724 پاسکال) و براى مصارف حداکثر تا ١٠٠ متر مکعب در ساعت وقطر لوله حداکثر ١٠٠ میلی‌متر، که در بخش اول مبحث ١٧ آمده است.

ب- مصرف کنندگان عمده با فشار گاز بیش از شصت پوند بر اینچ مربع (معادل 413686 پاسکال) و مصارف بالاتر از ٥٠٠٠ متر مکعب در ساعت.

برای فشارهای بیش از شصت پوند بر اینچ مربع (معادل 413686 پاسکال) و یا مصارف بالاتر از ٥٠٠٠ متر مکعب در ساعت، متقاضی باید به شرکت گاز ناحیه مراجعه نماید.

2-9-17 مسئولیت‌‌ها

١٧-٩-٢-١ طراح

طراح شخص حقیقى است که داراى صلاحیت طراحى لوله‌کشى گاز مشترکین عمده از وزارت راه و شهرسازی داشته باشد. طراح باید پس از طى مراحل اشتراک و عقد قرارداد فروش گاز طبیعى وتعیین محل ایستگاه تقلیل فشار و اندازه‌گیری، در سقف قرارداد فروش، اقدام به طراحی شبکه داخلی گاز طبیعی متقاضی عمده نماید. علاوه بر آن طراح باید با رعایت مفاد این مقررات به نکات زیر نیز توجه داشته باشد:

الف - در طراحى سیستم لوله‌کشى گاز ساختمان و محوطه‌‌ها، در هنکام مشخص نمودن محل نصب هر وسیله گازسوز باید تأمین هوای آن شامل تأمین هوا از داخل یا خارج ساختمان، حداقل سطح منافذ و یا دریچه‌‌های ورود هوا (درصورت لزوم تأمین هوا از خارج ساختمان) پیش‌بینی گردد.

ب - حداقل قطر، ارتفاع و نوع دودکش وسیله گازسور باید روی نقشه ذکر و در صورت وجود دودکش، انطباق آن با ذکر مشخصات، تایید گردد.

پ - طراح مجاز نیست وسایل گازسوز دودکش دار را در محلی قرار دهد که دودکش برای آن‌ها پیش‌بینی نشده باشد.

ث- درصورتی که دودکش در خارج از ساختمان به صورت روی کار برای وسیله گازسوز در نظر گرفته شده باشد علاوه بر رعایت الزامات بند ب، باید مشخصات محل خروج دودکش از داخل به بیرون ساختمان روی نقشه ذکر شود.

ث - ارائه نقشه جزئیات اجرایى و فهرست مصالح از وظایف طراح مى‌باشد.

١٧-٩-٢-٢ مجرى

الف- مسئولیت کلیه امور استفاده از مصالح مناسب، اجراى لوله‌کشى گاز، تهیه نقشه‌هاى طبق اجرا، انجام آزمایش‌ها و در نهایت تزریق گاز و راه‌اندازى سیستم لوله‌کشى گاز به عهده مجری است.

ب- مجری لوله‌‌کشی گاز موظف است قبل از اجرا، نقشه طراحی شده را به ناظر ومحل نصب وسایل گازسوز را طبق نقشه، حین اجرا رعایت نماید و از امکان تأمین هوا و همچنین تخلیه ایمن محصولات احتراق مصرف کننده‌‌های هر انشعاب اطمینان حاصل نماید.

پ- مجرى همواره در قبال کلیه امور مربوط به لوله‌‌کشی مطابق مقررات این مبحث از قبیل استفاده از مصالح مناسب، اجرای لوله‌‌کشی طبق نقشه‌‌های تأیید شدە، کیفیت جوشکاری، عایق‌کارى و کارآیی سیستم حفاظت کاتدى مسئول خواهد بود و صدور تأییدیه‌های ناظر از مسئولیت وی نمی‌کاهد.

ت- در مواردی که در این مقررات تشخیص موضوع و تصمیم‌گیرى به عهده ناظر گذاشته شده است و یا در مواردی که دستگاه نظارت تغییراتی را در نقشه‌‌های اجرایى ضرورى بداند، نظر وى لازم الاجرا بوده و مجری موظف به رعایت نظرات نامبردە و اصلاح نقشه‌ها می‌باشد.

ث- در صورت تخطی مجری از مسئولیت‌ها و تعهدات خود از مقررات این مبحث، ناظر می‌تواند از ادامه کار او جلوگیرى نموده ودر صورت لزوم، کزارش مربوطه را جهت استیفاى حقوق مشترک به مراجع ذیصلاح پیش‌بینی شده در قانون، منعکس نماید.

ج- در صورت تخطی ناظر از الزامات این مقررات، یا عدم تأیید کار اجرا شده بدون دلیل کافى، مجری می‌تواند موضوع را به سا زمان نظام مهندسی استان ارجاع و درخواست رسیدگی نماید.

١٧-٩-٢-٣ ناظر

الف- نظارت بر کلیه امور مربوط به لوله‌کشى گاز شامل تأیید نقشه‌هاى طراحى و کنترل محاسبات، بررسى و تأیید مصالح مصرفى، نظارت بر مراحل مختلف اجراى کار تارفع اشکالات وانجام آزمایش‌‌های سیستم لوله‌‌کشی، تأیید ابعاد، موقعیت، بازبودن و کارآیی دودکش‌ها، تهویه وسایل گازسوز و عملیات تزریق گاز براساس مقررات این مبحث باید توسط ناظر صورت گیرد.

ب- قبل از اجرای لوله‌‌کشی، دستگاه نظارت باید ضمن بازدید از محل، نقشه‌‌های طراحی را بررسی نموده و در صورت عدم مشاهده ایراد یا مغایرت، نقشه‌ها را جهت اجرا تأیید نماید.

پ- مصالح مورد استفاده در سیستم لوله‌‌کشی گاز باید قبل ازاجرا توسط دستگاه نظارت مورد بررسی قرار گرفته و گواهینامه‌‌های ساخت آن‌ها کنترل و از مناسب بودن آن‌ها براى استفاده در سیستم لوله‌‌کشی گاز طبق مقررات این مبحث اطمینان حاصل شود. در صورتی که دستگاه نظارت ضرورى تشخیص دهد براى اطمینان از مطابقت مصالح با مقررات این مبحث باید آزمایش‌های لازم بر روى مصالح انجام کیرد.

ت- درحین اجرای لوله‌‌کشی، دستگاه نظارت باید از محل به طور اتفاقى، در مقاطع زمانى مختلف هر چند بار که لازم بداند (حداقل سه بار) بازدید نموده و از صحت انجام آن اطمینان حاصل نماید.

ث- هر گاه در ضمن اجرای لوله‌‌کشی، لازم باشد تغییری در نقشه‌های اجرایی صورت گیرد، باید نقشه‌های اصلاحی براساس این مقررات، تهیه و به تأیید دستگاه نظارت برسد.

ج- در پایان کار، دستگاه نظارت باید از کار اجرا شده بازدید نموده ضمن صورت‌برداری از اشکالات، موارد را جهت برطرف نمودن آن‌ها به مجری ابلاغ نماید.

چ- پس از رفع اشکالات باید سیستم لوله‌‌کشی طبق مفاد بخش ١٧-١٥ این مبحث مورد آزمایش‌های لازم قرار گرفته و در صورت عدم وجود اشکال، تأییدیه آزمایش به وسیله ناظر صادر گردد.

ح- در مورد لوله‌کشى دفنى مطابق بندهاى ١٧-١٢-4-٥ و ١٧-١٢-٥-٣ و١٧-١٢-٥-٧ باید کلیه مراحل کار به وسیله دستگاه نظارت تا زمان صدور تأییدیه قبل از پوشاندن لوله‌کشى کنترل شود.

خ- دستگاه نظارت موظف است فقط در صورتى که مشخصات و الزامات محل نصب از نظر تهویه و دودکش وسایل گازسوز مطابق مقررات این مبحث در نقشه ودر زمان لوله‌کشى رعایت شده باشد (علاوه بر مشخصات فنی و ایمنى لوله‌‌کشی که باید مطابق بندهاى مربوطه در این مقررات انجام شده باشند) نقشه طراحى و لوله‌کشی اجرا شده را تأیید نماید.

د- مسئولیت کنترل کیفیت وصدور تأییدیه‌هاى مربوطه در همه مراحل طراحى، انتخاب مصالح، اجراء آزمایش‌های سیستم لوله‌‌کشی گاز و همچنین حصول اطمینان از مناسب بودن دودکش‌ها و مجاری تهویه جهت لوازم گازسوز به عهده ناظر می‌باشد.

ذ- در مواردی که دستگاه نظارت ضرورى بداند براى حصول اطمینان از کیفیت طراحى، اجرا، مصالح و آزمایش‌ها مى‌تواند از خدمات مشاورین و یا افراد ذیصلاح استفاده نماید ولى در هر صورت تأیید نقشە‌های طراحی و مسئولیت‌‌های ناشی از آن به عهده ناظر مى‌باشد.

ر- در صورت تخطى مجرى از الزامات این مقررات، دستگاه نظارت موظف است مراتب را کتباً به اطلاع مجری و مراجع ذی صلاح برساند و مجری موظف به رفع آن بوده و در صورت استنکاف مجرى از رفع تخلف، دستگاه نظارت موظف است ضمن عدم صدور تأییدیه، موضوع را به سازمان نظام مهندسی استان جهت بررسى تخلفات صورت گرفته اطلاع دهد.

پاورقی:

[1] کلیه ارقام مربوط به فشار در این مقررات فشار نسبى است.