۱-۱۱-۱۲ کلیات

۱-۱-۱۱-۱۲ تغییرات و جابجایی در کنتورهای برق گاز آب و اتصالات قبل از کنتورها، فقط باید توسط مأموران سازمان‌ها و اشخاص ذیربط صورت گیرد.

۲-۱-۱۱-۱۲ نصب قطعات مصالح ساختمانی از جمله پلاک سنگی روی نمای ساختمان باید به وسیله عناصر نگهدارنده و مهار کننده و بر اساس نقشه‌ها و مشخصات فنی تائید شده توسط اشخاص دارای صلاحیت انجام گیرد.

3-۱-۱۱-۱۲ نصب قطعات الحاقی و مواردی که در این مبحث به آنها اشاره نشده است. باید با رعایت مفاد آیین‌نامه‌های معتبر صورت گیرد.

۲-۱۱-۱۲ تأسیسات گرمایی تعویض هوا و تهویه مطبوع

۱-۲-۱۱-۱۲ کلیه عملیات اجرایی تأسیسات گرمایش سرمایش تعویض هوا و تهویه مطبوع باید با رعایت ضوابط و مقررات مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان (تأسیسات مکانیکی) توسط اشخاص دارای صلاحیت صورت گیرد.

۲-۲-۱۱-۱۲ در مواردی که برای عملیات اجرایی مربوط به تأسیسات گرمایش، سرمایش، تعویض هوا و تهویه مطبوع نیاز به جوشکاری با برشکاری حرارتی باشد رعایت مفاد بندهای ۱۲-۲-۷۴ و ۸-۴-۲-۱۲ الزامی است.

۳-۲-۱۱-۱۲ لوله‌کشی گاز و نصب تأسیسات و تجهیزات مربوط به آن باید با رعایت ضوابط و مقررات مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان (سامانه گاز طبیعی در ساختمان) توسط شخص دارای صلاحیت انجام شود.

۴-۲-۱۱-۱۲ در نصب و راه اندازی مولدهای بخار و دیگ‌های آب گرم باید ضوابط مندرج در "آیین‌نامه حفاظتی مولد بخار و دیگ‌های آب گرم" مصوب شورای عالی حفاظت فنی لحاظ شود

۳-۱۱-۱۲ کابل کشی و نصب تأسیسات و تجهیزات برقی

1-۳-۱۱-۱۲ کابل کشی نصب کلید پریز تابلو و وسایل و تجهیزات برقی باید توسط اشخاص دارای صلاحیت با رعایت ضوابط و مقررات مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای تأسیسات برقی ساختمان‌ها) و "آئین‌نامه حفاظتی تاسیسات الکتریکی در کارگاه‌ها" مصوب شورای عالی حفاظت فنی انجام شود سیستم برق موقت کارگاه ساختمانی نیز باید به همین نحو اجرا و توسط ناظر کنترل شود.

۲-۳-۱۱-۱۲ رده حفاظتی کلیه اتصالات تجهیزات و تابلوهای برقدار که در کارگاه ساختمانی استفاده می‌شود باید با توجه به نوع کار و شرایط کارگاه و نوع وسایل و تجهیزات و با رعایت استاندارد ملی ایران به شماره ۲۸۶۸ انتخاب شود. در هر حال این رده حافظتی باید حداقل IP54 باشد.

۳-۳-۱۱-۱۲ چراغ‌های روشنایی کارگاه ساختمانی باید دارای قاب و حفاظ ایمنی باشد.

۳-۱۱-۱۲ کابل کشی و نصب تأسیسات و تجهیزات برقی

۴-۱۱-۱۲ کابل کشی برای استفاده‌های موقت

۱-۴-۱۱-۱۲ کلیه کابل کشی‌هایی که برای استفاده موقت انجام می‌شود باید با رعایت مفاد بخش ۳-۱۱-۱۲ و موارد زیر انجام شود:

الف: برای جلوگیری از ازدیاد و پراکندگی کابل‌های آزاد و متحرک باید در محل‌های مناسب و در نقاط مختلف کارگاه ساختمانی به تعداد لازم تابلو برق و پریز صنعتی نصب شود.

ب: کابل کشی برای استفاده‌های موقت باید در ارتفاع حداقل ۲٫۵ متر از کف انجام شود. در صورت عدم امکان باید کابل‌ها طوری نصب شود که از آسیب‌های احتمالی محفوظ بماند.

پ: تابلو برق موقت باید به وسیله محفظه‌هایی با درپوش قفل دار مسدود شود. همچنین پیرامون آن روی زمین یا کف فرش یا سکوی عایق ایجاد شود.

ت: تابلوهای برق و بریزهای مورد استفاده در کارگاه ساختمانی باید مجهز به سیستم اتصال به زمین (ارتینگ) تائید شده توسط شخص دارای صلاحیت باشد

ث: استفاده از سیم برای تامین موقت برق کارگاه ساختمانی ممنوع است. کلیه کابل‌هایی که در کارگاه ساختمانی بطور موقت استفاده می‌شود باید از نوع استاندارد و بر اساس حداکثر شدت جریان مصرفی و حداکثر طول انتخاب شده و در برابر آسیب فیزیکی و عوامل جوی مقاومت کافی داشته باشد.

ج: استفاده از چسب برق برای اتصال دو کابل به یکدیگر مجاز نیست و صرفا باید از مفصل‌بندی استاندارد استفاده شود.

۵-۱۱-۱۲ نصب قطعات پیش‌ساخته بتنی

۱-۵-۱۱-۱۲ قطعات پیش‌ساخته بتنی باید طوری طراحی و ساخته شود که عملیات نقل و انتقال جابجایی نصب و برپا کردن آنها براحتی و با ایمنی کامل انجام شود. وزن تقریبی قطعات باید بر روی آنها نوشته یا حک شود.

۲-۵-۱۱-۱۲ قلاب‌ها یا سایر وسایلی که در قطعات پیش‌ساخته بشی برای سهولت جابجایی و بلند کردن آنها پیش‌بینی و تعبیه می‌شود باید از نظر فرم ابعاد و موقعیت نصب به ترتیبی باشد که:

الف: جنس قلاب از فولاد نرم (St37) انتخاب گردد و دارای مقاومت کافی با ضریب اطمینان ۳ در برابر نیروهایی که بر آن وارد می‌شود باشد.

ب: در داخل خود قطعه و در اسکلت ساختمان باعث ایجاد نیروهای مخرب نشود.

پ: پس از استقرار قطعات در محل نصب خود براحتی از وسایل و ماشین‌آلات بالابر جدا شود.

ت: قلاب‌ها و ادوات مذکور در قطعات پیش‌ساخته بتنی مربوط به سقف‌ها و پلکان‌ها به نحوی تعبیه شده باشد که پس از نصب قطعه بالاتر از سطح کار قرار نگیرد.

۳-۵-۱۱-۱۲ محوطه اطراف ساختمان که هنگام نصب قطعات پیش‌ساخته بتنی، امکان سقوط قطعات به داخل آن وجود دارد باید محصور و به دقت مراقبت شود.

۶-۱۱-۱۲ کار بر روی بام ساختمان و سایر سطوح شیب‌دار

۲-۶-۱۱-۱۲ از کار کردن بر روی بام ساختمان و سایر سطوح شیب‌دار در هنگام باد، طوفان و بارندگی یا هنگامی که سطح بام پوشیده از برف و یخ باشد، باید جلوگیری شود.

۳-۶-۱۱-۱۲ هنگام کار بر روی سقف پوشیده با صفحات شکل پذیر یا شکننده از قبیل صفحات موج دار نورگیر باید از صفحات چوبی با عرض حداقل ۲۵ سانتی‌متر استفاده شود. این صفحات باید به طور محکم بر روی سقف نصب گردد.

۴-۶-۱۱-۱۲ تعداد صفحات چوبی باید حداقل دو عدد باشد تا هنگام نیاز به جابجا کردن یکی از آنها، کارگر مجبور به ایستادن بر روی ورق‌های شکننده یا انعطاف پذیر نباشد.

۵-۶-۱۱-۱۲ در لبه سطوح شیب‌دار باید موانع کافی برای جلوگیری از ریزش ابزار کار نصب شود.

۶-۶-۱۱-۱۲ کارگرانی که بر روی بام شیبدار کار می‌کنند باید با توجه به آئین‌نامه ایمنی کار در ارتفاع مصوب شورای عالی حفاظت فنی مجهز به پیکربند و طناب نجات و وسایل محدود کننده مناسب باشند.

۷-۱۱-۱۲ رنگ‌آمیزی و پوشش سطوح با مواد شیمیایی یا دیگر مواد قابل اشتعال

۱-۷-۱۱-۱۲ رنگ‌آمیزی با استفاده از رنگ‌های شیمیایی حاوی فلزات سنگین ممنوع است.

۲-۷-۱۱-۱۲ هنگام رنگ‌آمیزی و پوشش سطوح با مواد شیمیایی با سایر مواد قابل اشتعال محل کار باید به طور طبیعی تا حد تامین هوای سالم بر اساس حدود مجاز مواجهه شغلی تهویه شود. در صورت استفاده از تهویه مصنوعی دستگاه ضد جرقه که در خارج از فضای کار قرار داده می‌شود باید قبل از شروع کار روشن شود.

۳-۷-۱۱-۱۲ استعمال دخانیات و استفاده از کبریت فندک و غیره در هنگام چسباندن موکت یا نوشش پلاستیکی و نظایر آن اکیداً ممنوع است. همچنین در این موارد باید از عملیاتی مانند جوشکاری با برشکاری حرارتی در محل کار و مجاورت آن جلوگیری شود.

۴-۷-۱۱-۱۲ هنگام کار با مواد شیمیایی قابل اشتعال باید وسایل خاموش کننده آتش متناسب با نوع مواد شیمیایی آماده و در دسترس باشد رعایت مفاد آئین‌نامه پیشگیری و مبارزه با آتش‌سوزی در کارگاه‌ها مصوب شورای عالی حفاظت فنی الزامی است.

8-11-12 حمل و نقل جابجایی و انبار کردن مصالح

۱-۸-۱۱-۱۲ در بسته‌بندی حمل نگهداری انبار کردن مصالح ساختمانی رعایت مفاد مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان مصالح و فرآورده‌های ساختمانی و مبحث ششم مقررات ملی ساختمان بارهای وارده بر ساختمان همچنین مباحث دیگر مقررات ملی ساختمان حسب مورد به شرح زیر ضروری است:

الف: مفاد مبحث نهم مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای ساختمان‌های بتن آرمه) در بسته‌بندی حمل و نگهداری سیمان

ب: مفاد مبحث دهم مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای ساختمان‌های فولادی) در حمل و نگهداری قطعات سازه‌های فولادی.

پ: مفاد مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای صنعتی ساختمان‌ها) در حمل و نگهداری قطعات پیش‌ساخته بتنی.

۲-۸-۱۱-۱۲ قرار دادن مصالح یا ضایعات ساختمانی با استقرار تجهیزات و ماشین‌آلات در فاصله برابر عمق گود از لبه‌های گودبرداری، دهانه چاه‌ها، گودال‌ها پرتگاه‌ها و نظایر آن ممنوع است، مگر اینکه فاصله کمتر به تائید شخص دارای صلاحیت رسیده باشد. در این صورت نیز رعایت فاصله حداقل ۱٫۵ متر از لبه‌های مذکور الزامی است.

۳-۸-۱۱-۱۲ برداشتن مصالح انبار شده توسط کارگر باید از بالاترین قسمت شروع شود و از کشیدن و برداشت آن از قسمت‌های تحتانی که باعث ریزش و ایجاد حادثه می‌شود، خودداری گردد.

۴-۸-۱۱-۱۲ برای انبار کردن تخته‌های چوبی باید آنها را روی چوب‌های عرضی گذاشت تا کاملاً روی سطح زمین قرار نگیرد. بین هر چند ردیف نیز باید چوب‌های عرضی قرار داده شود.

۵-۸-۱۱-۱۲ کلیه تأسیسات و تجهیزات کارگاهی که برای انبار کردن مصالح استفاده می‌شود. باید دارای پایداری لازم در مقابل نیروهای ثقلی و جانبی باشد.

۶-۸-۱۱-۱۲ کیسه‌های سیمان گچ آهک و نظایر آن با توجه به مفاد بند ۱۳-۱۱-۸-۵، نباید بیش از ۱۰ ردیف روی هم چیده شود. برداشتن آنها باید از ردیف‌های افقی بالایی انجام شود.

۷-۸-۱۱-۱۲ آجر، بلوک و نظایر آن نباید با ارتفاع بیش از ۲ متر روی هم چیده شود. اطراف آن نیز باید به نحو مقاوم محصور گردد. برداشتن آنها باید از ردیف‌های افقی بالایی انجام شود.

۸-۸-۱۱-۱۲ از انباشتن مصالح ساختمانی بیش از حد مجاز طراحی روی سقف‌های اجرا شده و در مجاورت تیغه‌ها و دیوارهای کم عرض باید خودداری شود.

۹-۸-۱۱-۱۲ آهن آلات شامل تیر آهن نبشی میلگرد و نظایر آن باید با ارتفاع کم طوری روی هم قرار داده شود که خطر غلطیدن ناگهانی آنها وجود نداشته باشد.

۱۰-۸-۱۱-۱۲ طرفین لوله‌های فولادی باید با موانع مناسب مهار شود تا از غلتیدن آنها بر روی هم و ایجاد حادثه جلوگیری شود.

۱۱-۸-۱۱-۱۲ از انباشتن مصالحی از قبیل شن ماسه خاک و نظایر آن در کنار دیوارها و تیغه‌ها باید خودداری شود. در صورتی که این کار اجتناب ناپذیر باشد باید این مصالح طوری انباشته شود که فشار بیش از حد به دیوار یا تیغه وارد نشود.

۱۲-۸-۱۱-۱۲ جابجایی و حمل و نقل مصالح ساختمانی از قبیل تیرآهن، چوب، همچنین ضایعات ساختمانی باید با رعایت مفاد بند ۱۲-۶-۳-۴ صورت گیرد.

۱۳-۸-۱۱-۱۲ حمل و انباشتن مصالح و فرآورده‌های ساختمانی باید با رعایت مفاد استاندارد ملی ایران به شماره ۲۰۸۵۵ انجام شود.

۱۴-۸-۱۱-۱۲ در انبار کردن مصالح و نگهداری مواد قابل انفجار و مواد و مایعات قابل اشتعال باید ضوابط مندرج در آیین‌نامه‌های مصوب شورای عالی حفاظت فنی و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به شرح زیر لحاظ شود:

الف: آیین‌نامه پیشگیری و مبارزه با آتش‌سوزی در کارگاه‌ها

ب: آیین‌نامه حفاظتی مواد خطرناک و مواد قابل اشتعال و مواد قابل انفجار

پ: آیین‌نامه حفاظتی حمل دستی بار.

ت: دستورالعمل حدود مجاز مواجهه شغلی