پ 10-1 مرحله اول طراحی

((پیوست ۱۰ - فهرست بازرسی مراحل طراحی تأسیسات بهداشتی ساختمان)) عناوین کارهایی را که بطور معمول در طراحی هر پروژه باید انجام شود نشان می‌دهد هر طرح متناسب با ویژگی‌های خود ممکن است فعالیت‌های بیشتری نیاز داشته باشد مطالب این پیوست جنبه راهنمایی دارد و نباید به عنوان قسمتی از مقررات تلقی شود.

پ 10-1 مرحله اول طراحی

پ ۱۰-۱-۱ مطالعات مقدماتی

(۱) دریافت و مطالعه خواسته‌های کارفرما

(۲) تکمیل پرسش نامه‌های مربوط به اطلاعات بخش تأسیسات بهداشتی پروژه در مورد امکانات محل پروژه، مقررات و محدودیت‌ها.

(۳) جمع آوری اطلاعات اقلیمی محل پروژه از قبیل حد اکثر میزان بارندگی ساعتی در یک دوره برگشت صد ساله حد اکثر بارندگی احتمالی روزانه و سالانه حداقل و حداکثر دمای محیط عمق یخبندان ضریب جذب آب زمین کیفیت آب در دسترس و سطح آبهای زیرزمینی

(۴) بررسی امکانات اجرای پروژه از نظر تأمین آب

- از نظر امکان دسترسی به شبکه شهری فاضلاب

- امکانات محلی به منظور دفع فاضلاب و آب باران

(۵) اظهار نظر درباره خواسته‌های کارفرما

(۶) هماهنگ نمودن نظرات معماری سازه و تأسیسات بهداشتی و برقی با یکدیگر

(۷) تهیه گزارش مقدماتی و تعیین بودجه مقدماتی برای اجرای پروژه

پ ۱۰-۱-۲ محاسبات اولیه تأسیسات بهداشتی

(۱) برآورد مصرف آب در لوازم بهداشتی

(۲) برآورد مصرف آب در سیستم‌های تأسیسات مکانیکی

(۳) برآورد مصرف آب در سیستم آتش‌نشانی

(۴) برآورد مصرف آب در سیستم آبیاری فضای سبز

(۵) محاسبه حداقل فشار مورد نیاز آب در پای ساختمان

(۶) بررسی نحوه تأمین و کنترل فشار آب در محدوده مجاز بررسی سیستم توزیع آب

(۸) برآورد میزان آب گرم مصرفی

(۹) بررسی امکان استفاده از آب خاکستری

(۱۰) برآورد مقدار فاضلاب

(۱۱) بررسی حجم مخازن مورد نیاز ذخیره آب مصرفی

(۱۲) بررسی سیستم دفع فاضلاب و آب باران

(۱۳) بررسی سیستم دفع فاضلابهای خاص در صورت وجود از جمله فاضلاب روغنی فاضلاب شیمیایی فاضلاب صنعتی و فاضلاب آغشته به مواد رادیواکتیو

(۱۴) بررسی و انتخاب مصالح

(۱۵) برآورد هزینه

(۱۶) معرفی کدها و استانداردها و منابع و ماخذ فنی مورد استفاده در طراحی

پ ۱۰-۱-3 تهیه نقشه‌های یک خطی مقدماتی تأسیسات بهداشتی

(۱) پلان و دیاگرام لوله‌کشی آب سرد و گرم و برگشت آب گرم مصرفی

(۲) پلان و دیاگرام لوله‌کشی آب خاکستری

(۳) پلان لوله‌کشی‌های آب و فاضلاب محوطه و هماهنگی با واحدهای معماری و سیویل

(4) پلان جزئیات داکت‌های تأسیساتی با جزئیات استقرار لوله‌ها کانال‌ها دودکش‌ها و..... داخل آن‌ها و هماهنگی با واحدهای معماری و سازه بصورتی که تغییرات ابعاد واقعی داکت‌ها در مرحله دوم باعث تغییر ناخواسته در معماری نشود.

(۵) پلان و دیاگرام لوله‌کشی فاضلاب و هواکش فاضلاب و آب باران

(۶) پلان و دیاگرام لوله‌کشی آب خاکستری

(۷) پلان استقرار منابع آب

(۸) پلان تأسیسات جمع آوری و پمپاژ فاضلاب طبقات زیر تراز فاضلاب محوطه

(۹) پلان استقرار تجهیزات سیستم افزایش فشار آب سیستم‌های آبرسانی و آتش‌نشانی

پ ۱۰-۲ مرحله دوم طراحی تهیه نقشه‌های تفصیلی تأسیسات بهداشتی

پ ۱۰-۲-۱ طرح تأسیسات آب سرد و گرم مصرفی داخل ساختمان

(1) تهیه پلانهای استقرار سرویس‌های بهداشتی و کلیه تجهیزاتی که نیاز به آب سرد یا آب گرم مصرفی دارند.

(۲) زون‌بندی سیستم آبرسانی در ساختمان‌های مرتفع با هدف کنترل فشار در محدوده مجاز طبق الزامات مقرر در مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان

(۳) محاسبه میزان آب گرم مصرفی با استفاده از مراجع معتبر فنی

(۴) تعیین سیستم تولید آب گرم مصرفی

(۵) تهیه مشخصات تجهیزات مورد نیاز سیستم تولید آب گرم مصرفی

(۶) طراحی و ترسیم نقشه‌های لوله‌کشی آب سرد و گرم مصرفی و برگشت آب گرم مصرفی

۷) پیش‌بینی لوازم جلوگیری از برگشت جریان طبق الزامات مقرر در مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان

(۸) پیش‌بینی لوازم کاهنده مصرف آب در نقاط مناسب

(۹) آب رسانی به کولرهای آبی و سایر دستگاه‌های مصرف کننده آب در صورت وجود در طرح

(۱۰) پیش‌بینی شیرهای سرشیلنگی برای شستشوی فضاهای تأسیساتی اتاق‌های هوارسان موتورخانه، آشپزخانه‌های صنعتی پارکینگ‌ها و فضاهای مشابه

(۱۱) تهیه نقشه‌های رایزر دیاگرام برای لوله‌های آب سرد و آب گرم مصرفی

(۱۲) پیش‌بینی شیرهای تخلیه در پای رایزرها برای تخلیه رایزرها

(۱۳) پیش‌بینی شیر تخلیه برای کولرهای آبی و برج‌های خنک کن

(۱۴) هماهنگی طرح لوله‌کشی‌های افقی، قائم و عبور لوله‌ها از سقف‌ها داخل دیوارها یا کف‌ها با سایر لوله‌کشی‌ها و نقشه‌های معماری و سازه

(۱۵) اندازه‌گذاری لوله‌ها با استناد به معیارها و استانداردهای معتبر فنی

(۱۶) پیش‌بینی شیرهای هواگیری دستی و خودکار در بالاترین نقاط سیستم

(۱۷) پیش‌بینی لوازم ضربه گیر روی شبکه لوله‌کشی

(۱۸) پیش‌بینی شیرهای قطع و وصل برای خطوط اصلی و گروه‌های بهداشتی

(۱۹) پیش‌بینی دریچه‌های دسترسی برای شیرهای قطع و وصل

(۲۰) تعیین جنس و استاندارد لوله‌ها اتصالات و شیرها

(۲۱) درج یادداشت‌های فنی و نکات اجرایی مورد نیاز در کنار نقشه‌ها

پ 10-2-2 طرح تأسیسات آب باران فاضلاب و هواکش فاضلاب داخل ساختمان

(1) تهیه پلان‌های استقرار سرویس‌های بهداشتی و کلیه تجهیزاتی که انشعاب فاضلاب دارند.

(۲) پیش‌بینی کفشوی در فضاهای تأسیساتی مانند اتاق‌های هوارسان، موتورخانه و ...

(۳) تهیه پلان بام و استقرار کفشوهای آب باران با استفاده از نقشه‌های شیب‌بندی بام

(۴) طرح و ترسیم نقشه‌های لوله‌کشی آب، باران فاضلاب و هواکش فاضلاب و اندازه‌گذاری لوله‌ها با استناد به معیارها و استانداردهای معتبر فنی

(۵) هماهنگی طرح لوله‌کشی‌های افقی و قائم و عبور لوله‌ها از سقف‌ها دیوارها یا کف‌ها با نقشه‌های معماری و لوله‌کشی سایر سیستم‌ها

(۶) پیش‌بینی دریچه‌های بازدید فاضلاب و آب باران در نقاط مورد نیاز طبق الزامات مقرر در مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان و کنترل سهولت دسترسی به آنها.

(۷) پیش‌بینی تخلیه غیرمستقیم برای دستگاه‌هایی که طبق الزامات مقرر در مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان فاضلاب آنها باید به طور غیر مستقیم به شبکه لوله‌کشی فاضلاب تخلیه شود.

(۸) نشان دادن کلاهک‌های هواکش فاضلاب روی پلان بام و کنترل فاصله آنها با دریچه‌های مکش هوای تازه سیستم‌های تهویه مطبوع

(۹) مجزا نمودن فاضلاب فضاهای خاص مانند آشپزخانه‌های بزرگ رختشویخانه‌های بزرگ یا آزمایشگاه‌ها در صورت موجود بودن در پروژه از لوله‌کشی عمومی فاضلاب ساختمان

(10) در صورتی که استفاده از آب خاکستری در ساختمان مورد بررسی و تأیید قرار گرفته باشد. باید فاضلاب دستشویی وان زیردوشی و لگن یا ماشین رختشویی به صورت جداگانه و توسط شبکه مستقلی جمع آوری و به مخزن مخصوص این کار هدایت شود.

(۱۱) نوشتن رقوم لوله‌های فاضلاب در نقاط خروج از ساختمان

(۱۲) تهیه دیاگرام لوله‌کشی فاضلاب و هواکش فاضلاب

(۱۳) ارائه جزئیات اتصال فاضلاب به شبکه فاضلاب شهری (در صورت موجود بودن شبکه فاضلاب شهری)

(۱۴) تهیه پلان و دیاگرام لوله‌کشی فاضلاب برای طبقاتی از ساختمان که در سطح پایین‌تر از تراز شبکه فاضلاب شهری قرار دارند.
(۱۵) پیش‌بینی فضای مناسب برای تصفیه آب خاکستری

(۱۶) محاسبه سیستم پمپاژ فاضلاب تر از زیر شبکه فاضلاب شهری و تعیین مشخصات فنی پمپ‌ها.

(۱۷) تهیه پلان و دیاگرام لوله‌کشی سیستم پمپاژ فاضلاب در تراز زیر شبکه فاضلاب شهری

(۱۸) درج یادداشتهای فنی و نکات اجرائی مورد نیاز در کنار نقشه‌ها

پ ۱۰-۲-۳ آب‌رسانی محوطه

(۱) مشخص نمودن محل انشعاب آب از شبکه آب شهر.

(۲) مشخص نمودن محل ورود آب به ساختمان

(۳) مشخص نمودن فشار مورد نیاز آب در ورود به ساختمان

(۴) تعیین حداکثر مقدار آب مورد نیاز بر حسب متر مکعب در ساعت.

(۵) تعیین حداکثر آب مصرفی در شبانه روز

(۶) تعیین مقدار آب مورد نیاز سیستم آبیاری

(۷) تعیین مقدار آب مورد نیاز سیستم آتش‌نشانی

(۸) طراحی و اندازه‌گذاری لوله‌های شبکه آبرسانی

(۹) طراحی و اندازه‌گذاری لوله‌های شبکه آبیاری

(۱۰) طراحی و اندازه‌گذاری لوله‌های آب تغذیه سیستم آتش‌نشانی

(۱۱) طراحی مخازن ذخیره آب و سیستم تصفیه آب در صورت لزوم و سیستم افزایش فشار آب.

(۱۲) تعیین مشخصات پمپ‌های سیستم افزایش فشار آب

(۱۳) تهیه نقشه‌های جزئیات شبکه‌های تأمین و توزیع آب

(۱۴) پیش‌بینی‌های لازم برای عبور لوله از زیر خیابان

(۱۵) پیش‌بینی‌های لازم برای جلوگیری از یخ‌زدگی آب

(۱۶) رعایت فاصله لازم بین لوله‌های آب و فاضلاب

(۱۷) تهیه جزئیات دفن لوله‌ها در کنار یکدیگر

(۱۸) تعیین جنس و استاندارد لوله‌ها، اتصالات و شیرآلات.

(۱۹) در نظر گرفتن عایق رطوبتی برای جلوگیری از پوسیدگی لوله‌ها در محوطه

(۲۰) درج یادداشت‌های فنی و نکات اجرایی مورد نیاز در کنار نقشه‌ها

پ ۱۰-۲-۴ لوله‌کشی آب باران و فاضلاب در محوطه

(۱) مشخص نمودن محل خروجی‌های فاضلاب از ساختمان و تعیین اندازه و گذر جریان هر خط.

(۲) مشخص نمودن محل خروجی‌های آب باران از ساختمان و تعیین اندازه و گذر جریان هر خط.

(۳) تعیین رقوم لوله‌های خروجی فاضلاب و آب باران از ساختمان، نسبت به یک تراز مبنا در سایت.

(۴) مشخص نمودن سیستم دفع فاضلاب در محوطه

(۵) طراحی شبکه جمع آوری فاضلاب در محوطه

(۶) اندازه‌گذاری و تعیین رقوم و شیب لوله‌های فاضلاب

(۷) تعیین محل آدم رو منهول‌های انتقال فاضلاب

(۸) تعیین تراز لوله ورودی و خروجی به آدم روها

(۹) کنترل حداکثر فاصله آدم روها از یکدیگر

(۱۰) پیش‌بینی فلاش تانک در ابتدای خطوط فاضلاب در صورت لزوم.

(۱۱) تهیه پروفیل طولی شبکه لوله‌کشی فاضلاب در محوطه

(۱۲) بررسی و هماهنگی با بخش معماری و سیویل در مورد امکان جمع آوری آب باران و دفع آن به دریاچه یا مسیل مناسب و یا جمع آوری و استفاده از آن برای آبیاری فضای سبز در محوطه.

(۱۳) طراحی شبکه جمع آوری آب باران در محوطه

(۱۴) اندازه‌گذاری و تعیین رقوم و شیب لوله‌های آب باران

(۱۵) تعیین محل آدم روهای انتقال آب باران

(۱۶) تعیین تراز لوله ورودی و خروجی به آدم روها

(۱۷) کنترل حداکثر فاصله آدم روها از یکدیگر

(۱۸) تهیه پروفیل طولی شبکه لوله‌کشی آب باران در محوطه

(۱۹) درج یادداشت‌های فنی و نکات اجرائی مورد نیاز در کنار نقشه‌ها

پ ۱۰-۳ نکات کلی در مورد نقشه‌ها

(1) نقشه‌ها باید خوانا و مقیاس پلان‌ها مطابق مقررات ملی باشد.

(۲) نقشه‌های جزئیات باید با مقیاس مناسب ارائه شود که به راحتی قابل خواندن باشد.

(۳) نقشه‌ها باید بصورت آلبوم مناسب ارائه شود.

(۴) نقشه‌ها باید شامل فهرست جدول علائم و نشانه‌ها و جزئیات اجرائی باشد.

(۵) روی اولین نقشه پلان باید موقعیت ملک شامل معابر و ملک‌های مجاور و جهت شمال ترسیم گردد.

(۶) روی همه پلان‌ها جهت شمال و جهت قبله مشخص شود.

(۷) مشخصات کامل دستگاه‌ها باید در نقشه‌ها بصورت جدول ارائه شود. در این جداول باید تعداد دستگاه‌های در حال کار و ذخیره به تفکیک مشخص شود.

(۸) جنس لوله‌ها اتصالات شیرها و سایر اجزای سیستم که بصورت نقشه ارائه نشود باید در دفترچه مشخصات فنی خصوصی ارائه شود.

(۹) روش فلاشینگ تست و ضد عفونی کردن سیستم لوله‌کشی باید در مشخصات فنی بصورت کامل و مشروح بیان شود.

(۱۰) جزئیات اجرایی باید با استفاده از نشریه شماره ۱۲۸ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و یا منابع معتبر دیگر بصورت نقشه یا دفترچه ارائه شود.

(۱۱) پلان جانمایی داکت‌های تأسیساتی شامل کلیه المان‌های تأسیساتی (لوله، کانال، شیر و.....) با مقياس مناسب ارائه شود.

(۱۲) بهتر است جهت جریان سیال در کلیه نقشه‌های پلان فلودیاگرام و رایزر دیاگرام ترسیم گردد.

(۱۳) جهت ترسیم کلیه نقشه‌ها از علائم استاندارد مطابق مباحث مقررات ملی ساختمان یا مراجع معتبر دیگر استفاده گردد.