2-16 لوازم بهداشتی
۱-۲-۱۶ دامنه
۱-۱-۲-۱۶ انتخاب نوع جنس، تعداد مورد نیاز و نصب لوازم بهداشتی و شیرهای آنها باید طبق الزامات این فصل از مقررات انجام گیرد.
الف) الزامات نوع جنس تعداد مورد نیاز و نصب لوازم بهداشتی ویژه در ساختمان‌های بهداشتی و درمانی خارج از حدود این فصل از مقررات است.
ب) الزامات نوع جنس تعداد مورد نیاز و نصب لوازم بهداشتی مخصوص معلول و صندلی چرخدار باید طبق الزامات این فصل از مقررات انجام گیرد.
۲-۲-۱۶ جنس و ساخت
۱-۲-۲-۱۶ لوازم بهداشتی باید از مصالح چگال بادوام و نفوذ ناپذیر در برابر آب ساخته شود.
الف) سطوح داخلی و خارجی لوازم بهداشتی باید صاف و بدون منفذ باشد و پس از نصب قسمت‌هایی از این سطوح بی‌جهت پنهان نشود و یا توکار قرار نگیرد.
(۱) لوازم بهداشتی چینی باید مقاوم در برابر مواد شوینده اسیدی باشد.
۲-۲-۲-۱۶ روی هر یک از لوازم بهداشتی شیرها و دیگر متعلقات آنها باید نام یا نشان کارخانه سازنده و استاندارد مورد تأییدی که ساخت بر طبق آن صورت گرفته است به صورت ریختگی برجسته یا مهر پاک نشدنی نقش شده باشد.
۳-۲-۲-۱۶ استفاده از لوازم بهداشتی کار کرده و دست دوم آسیب دیده و معیوب مجاز نیست.
۴-۲-۲-۱۶ لوازم بهداشتی شیرها و دیگر متعلقات آنها باید از نظر جنس ساخت اندازه‌ها و آزمایش مطابق یکی از استانداردهای جدول (16-2-2-4) باشد.
(الف) انتخاب لوازم بهداشتی از استانداردهای دیگر به شرطی مجاز است که مشابه یکی از استانداردهای جدول (16-2-2-4) و مورد تأیید باشد.
جدول 16-2-2-4- استانداردهای ساخت و آزمایش لوازم بهداشتی
| نوع | جنس | شماره استاندارد | |||
| ISIRI | DIN-EN | BS-EN | BS | ||
| دستشویی | چینی | 696 | 31-14688 | - | 1188-3402 |
| توالت غربی | چینی |
696 |
33-34-997 | - | 3402 |
| توالت شرقی | چینی | 696 | - | - | - |
| فلاش تانک | - | - | - | - | 1125 |
| شیر فلوتوری | - | - | - | - | 1212 |
| زیردوشی | پلاستیکی | 3647 | 249-251 | 251 | - |
| سردوش | برنجی با روکش نیکل کرم یا ABS | 6680 | 1112 | 1112 | 6340-4 |
| شیلنگ دوش | پلی اتیلن مشبک (PEX) | 6681 | 1113 | 1113 | 6340-4 |
| وان | پلاستیکی | 3261 | 198 | - | - |
| وان | چدنی لعاب‌دار | - | 232 | 232 | - |
| وان | فولادی لعاب‌دار | - | 232 | 232 | - |
| سینک | فولادی زنگ‌ناپذیر | - | 13310 | 13310 | - |
| سینک | سفالی | - | - | - | 1206 |
| یورینال | چینی | 696 | 13407 | - | 5520 |
| یورینال | فولادی زنگ‌ناپذیر | - | - | - | 4880-1 |
| آبخوری | - | 2526 | - | - | - |
| کاهنده جریان | برنجی با روکش نیکل کرم | 6678 | 246 | - | - |
| شیر مخلوط کلاسیک | برنجی با روکش نیکل کرم | 1546 | 200 | - | - |
| شیر مخلوط اهرمی | برنجی با روکش نیکل کرم | 6679 | 817 | - | - |
| شیر قطع خودکار (فشاری زمان‌دار) | برنجی با روکش نیکل کرم | 13766 | 816 | 816 | - |
| شیر الکترونیکی | برنجی با روکش نیکل کرم | 14122 | 15091 | 15091 | - |
| شیر قابل انعطاف | پلی اتیلن مشبک (PEX) | 14837 | 13618 | 13618 | - |
۳-۲-۱۶ تعداد لوازم بهداشتی
۱-۳-۲-۱۶ کلیات
الف) تعداد لوازم بهداشتی مورد نیاز بر حسب نوع کاربری ساختمان و تعداد استفاده کنندگان باید با رعایت الزامات مندرج در این قسمت از مقررات تعیین شود.
ب) برای هر جنس مرد یا زن باید لوازم بهداشتی به تعداد لازم و به طور جداگانه پیش‌بینی شود، جز موارد زیر:
(۱) لوازم بهداشتی خانگی
(۲) ساختمان‌هایی که تعداد کل جمعیت آن ۱۰ نفر یا کمتر باشد؛
(۳) فروشگاه‌هایی که مواد خوراکی یا آشامیدنی را برای مصرف در همان محل می‌فروشند و تعداد كل مشتریان هم زمان آنها کمتر از ۱۰ نفر باشد؛
پ) تعداد توالت دست شویی دوش و وان باید به نسبت جمعیت مرد و زن برای هر یک پیش‌بینی شود.
ت) در محل‌های کار گروه‌های بهداشتی توالت دست شویی غیره باید به فضای کار نزدیک باشد.
(۱) فاصله افقی بین محل کار تا لوازم بهداشتی نباید بیش از ۱۵۰ متر باشد. فاصله‌ای که در ارتفاع برای دسترسی به گروه بهداشتی باید طی شود نباید بیش از یک طبقه بالا یا پایین باشد.
(۲) در فروشگاه‌های بزرگ فاصله افقی تا لوازم بهداشتی نباید بیش از ۹۰ متر باشد.
در محل‌های کار باید برای مراجعان و کارکنان لوازم بهداشتی جداگانه پیش‌بینی شود، مگر آن که تعداد مراجعان کمتر از ۱۵۰ نفر در روز باشد.
ث) در فضاهای عمومی مانند رستوران باشگاه مراکز عمومی و تجاری باید برای مراجعان و کارکنان لوازم بهداشتی جداگانه پیش‌بینی شود.
(۱) در فروشگاه‌ها و مراکز عمومی که در آنها مواد خوراکی و آشامیدنی برای مصرف در همان محل فروخته نمی‌شود اگر تعداد مراجعان در روز کمتر از ۱۵۰ نفر باشد، لازم نیست برای آنها لوازم بهداشتی جداگانه پیش‌بینی شود.
(۲) در ساختمان‌های عمومی مسیر دسترسی به سرویسهای بهداشتی نباید از فضاهای آماده سازی مواد غذایی و آشپزخانه عبور کند.
۲-۳-۲-۱۶ تعداد لوازم بهداشتی مورد نیاز
الف) تعداد لوازم بهداشتی مورد نیاز بر حسب نوع کاربری ساختمان و تعداد استفاده کنندگان دست کم باید برابر ارقام جدول (16-2-3-2) "الف"باشد.
(۱) تعداد لوازم بهداشتی در ساختمان‌های با کاربری‌های دیگر باید با تأیید ناظر ساختمان باشد.
(۲) برای استفاده کنندگانی که تعداد آنها مضربی از ارقام جدول(16-2-3-2) "الف" نیستند، باید ارقام بالاتر را که مضربی از ارقام جدول است انتخاب کرد.
۴-۲-۱۶ نصب لوازم بهداشتی
۱-۴-۲-۱۶ کلیات
الف) آن دسته از لوازم بهداشتی که روی کف یا به دیوار نصب میشوند و لوله فاضلاب از کف یا دیوار به آنها متصل میشود باید با پیچ و مهره و فلنج از نوع مقاوم در برابر خوردگی به کف یا دیوار محکم شوند.
ب) اتصال لوله خروجی فاضلاب لوازم بهداشتی که به لوله فاضلاب خروجی از کف یا دیوار متصل میشود باید کاملاً آب بند و هوابند باشد.
پ) اتصال لوله ورودی آب به لوازم بهداشتی باید به نحوی باشد که برگشت جریان اتفاق نیفتد.
ت) دستشویی توالت غربی یورینال و دیگر لوازم بهداشتی که به دیوار نصب میشوند باید طوری به اجزای ساختمان متصل و محکم شوند که وزن این لوازم بهداشتی به لوله‌ها و اتصال‌ها وارد نشود.
ث) لوازم بهداشتی باید در وضعیت تراز به موازات سطح دیوارهای مجاور نصب شوند.
ج) فشار و میزان آب مورد نیاز برای لوازم بهداشتی باید مطابق با بند (16-3-3-5) باشد.
جدول 16-2-3-2- "الف"- حداقل تعداد لوازم بهداشتی بر حسب تعداد استفاده کنندگان
| نوع کاربری ساختمان | توالت(1) | دستشویی | وان - دوش | آبخوری | ||
| تأتر، سینما، سالن اجتماعات | مردانه | 1 عدد برای 65 نفر | 1 عدد برای 200 نفر | - | 1 عدد برای 500 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 65 نفر | |||||
| اماکن مذهبی | مردانه | 1 عدد برای 50 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | - | 1 عدد برای 300 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 50 نفر | |||||
| رستوران - سالن پذیرایی | مردانه | 1 عدد برای 75 نفر | 1 عدد برای 200 نفر | - | 1 عدد برای 500 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 75 نفر | |||||
| فروشگاه(2) | مردانه | 1 عدد برای 500 نفر | 1 عدد برای 750 نفر | - | 1 عدد برای 1000 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 500 نفر | |||||
| فروشگاه(3) | مردانه | 1 عدد برای 25 نفر | 1 عدد برای 40 نفر | - | 1 عدد برای 100 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 25 نفر | |||||
| ورزشگاه - استخر | 1 عدد برای 75 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | 1 عدد برای 15 ورزشکار | 1 عدد برای 500 نفر | ||
| ساختمان‌های آموزشی | مردانه | 1 عدد برای 50 نفر | 1 عدد برای 50 نفر | - |
1 عدد برای 100 نفر |
|
| زنانه | 1 عدد برای 50 نفر | |||||
| ساختمان‌های صنعتی(7) | مردانه | 1 عدد برای 50 نفر | 1 عدد برای 40 نفر | 1 عدد برای 35 نفر (7) | 1 عدد برای 100 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 50 نفر | |||||
| بیمارستان | بیماران(4و5) | مردانه | 1 عدد برای 8 نفر | 1 عدد برای 10 نفر | 1 عدد برای 15 نفر | 1 عدد برای 100 نفر |
| بیماران(4و5) | زنانه | 1 عدد برای 8 نفر | ||||
| کارکنان | مردانه | 1 عدد برای 25 نفر | 1 عدد برای 35 نفر | - | 1 عدد برای 100 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 25 نفر | |||||
| مراجعان | مردانه | 1 عدد برای 75 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | - | 1 عدد برای 500 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 75 نفر | |||||
| زندان | زندانیان | 1 عدد برای 15 نفر | 1 عدد برای 25 نفر | 1 عدد برای 15 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | |
| زندان‌بانان | 1 عدد برای 25 نفر | 1 عدد برای 35 نفر | - | 1 عدد برای 100 نفر | ||
| مراجعان | 1 عدد برای 75 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | - | 1 عدد برای 500 نفر | ||
| هتل و متل(6) (عمومی) | مردانه | 1 عدد برای 10 نفر | 1 عدد برای 10 نفر | 1 عدد برای 8 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 10 نفر | |||||
| آپارتمان | 1 عدد آپارتمان | 1 عدد آپارتمان | 1 عدد آپارتمان | - | ||
| خوابگاه | 1 عدد برای 10 نفر | 1 عدد برای 10 نفر | 1 عدد برای 8 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | ||
| انبار | 1 عدد برای 100 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | 1 عدد برای 15 نفر(7) | 1 عدد برای 1000 نفر | ||
| ساختمان اداری | مردانه | 1 عدد برای 20 نفر | 1 عدد برای 25 نفر | - | 1 عدد برای 75 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 20 نفر | |||||
| ترمینال‌های مسافری (هوایی، دریایی، اتوبوس) | مردانه | 1 عدد برای 75 نفر | 1 عدد برای 200 نفر | - | 1 عدد برای 1000 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 75 نفر | |||||
|
(1) حداکثر به تعداد 67 درصد توالت مورد نیاز برای مردان، می‌توان به جای توالت، یورینال نصب کرد. (2) ارقام برای مراجعان است. (3) ارقام برای کارکنان است. (4) چنانچه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضوابط متفاوتی داشته باشد، الزامات سختگیرانه‌تر باید ملاک عمل قرار گیرد. (5) توالت بیماران و کارکنان باید جدا باشد. (6) در هر اتاق خواب یک، دو یا سه تختی، یک دستشویی، یک توالت و یک دوش یاوان باید باشد. ارقام جدول برای استفادۀ همومی است. (7) پیش‌بینی دست‌کم یک دوش اضطراری و یک چشم‌شوی در ساختمان‌های مرتبط با نگهداری و کاربری مواد شیمیایی لازم است. |
||||||
۲-۴-۲-۱۶ دسترسی
الف) لوازم بهداشتی باید به نحوی نصب شوند که تمیز کردن سطوح آنها و سطوح کف و دیوار اطراف آنها به آسانی ممکن باشد.
ب) دسترسی به اتصالات توکار
(1) اتصال لوله‌های لوازم بهداشتی از نوع فشاری با واسطه لاستیک یا مواد آب بند دیگر باشد. باید به منظور دسترسی به این نوع اتصال به دیوار پشت آن یک صفحه باز شدنی نصب شود. یا فضای سرویس در اطراف آن پیش‌بینی شود یا روش‌های دیگری که این دسترسی را آسان کند، اتخاذ شود.
(۲) اگر نتوان امکان دسترسی را فراهم کرد اتصال از نوع فشاری مجاز نیست و اتصال باید از نوع صلب مانند اتصال لحیمی، جوشی دنده‌ای و غیره باشد.
۳-۴-۲-۱۶ سرریز
الف) آن دسته از لوازم بهداشتی که ممکن است دهانه تخلیه فاضلاب آنها با در پوش موقتی مسدود شود باید سرریز داشته باشد.
(۱) سرریز باید در ارتفاعی باشد که در زمان بسته بودن در پوش سطح آب هرگز نتواند از تراز سرریز بالاتر رود و هنگام باز شدن در پوش و تخلیه آب هیچ آبی در مجاری سرریز باقی نماند.
ب) لوله تخلیه آب سرریز باید به لوله فاضلاب خروجی از لوازم بهداشتی قبل از سیفون متصل شود.
(۱) سرریز آب فلاش تانک توالت یا یورینال باید در داخل همان لوازم بهداشتی بریزد که این فلاش تانک برای شستشوی آنها نصب شده است.
۵-۲-۱۶ الزامات انتخاب و نصب لوازم بهداشتی
۱-۵-۲-۱۶ دستشویی
الف) روی دهانه تخلیه آب دستشویی باید شبکه قابل برداشتن و مقاوم در برابر خوردگی قرار گیرد.
ب) دهانه تخلیه آب دستشویی باید با امکان قرار دادن درپوش موقتی باشد و دستشویی سرریز داشته باشد.
پ) قطر دهانه تخلیه آب دستشویی باید دست کم ۳۲ میلی‌متر باشد.
ت) اگر دستشویی به صورت لگن‌های سرتاسری باشد هر ۵۰۰ میلی‌متر طول آن باید به عنوان یک دستشویی تلقی شود و همه الزامات مندرج در این مقررات در مورد آن رعایت شود.
ث) فاصله محور دستشویی از سطح دیوار مجاور یا هر مانع دیگر نباید کمتر از ۴۵۰ میلی‌متر باشد.
ج) در اماکن عمومی چنانچه در محلی چند دستشویی پیش‌بینی شده باشد حداقل یکی از آنها باید برای استفاده افراد معلول اختصاص داده شود.
(۱) دستشویی‌های با لبه گرد یا پیشخوان مخصوص استفاده افراد معلول نباید در ارتفاع بلندتر از ۸۶۵ میلی‌متر از کف تمام شده نصب شوند حداقل ارتفاع خالص لازم از زیر لبه پایینی دستشویی تا کف تمام شده بایستی ۷۳۵ میلی‌متر باشد به طوری که آزادی زانو و پنجه را فراهم آورد.
(۲) فضای آزاد به عرض دست کم ۷۶۰ میلی‌متر و عمق ۱۲۲۰ میلی‌متر باید در جلو دستشویی معلول پیش‌بینی شود.
(۳) شیرهای آب دستشویی ویژه استفاده افراد معلول باید یکی از انواع دسته اهرمی، فشاری و چشمی الکترونیکی باشد شیرهای خودکار دستشویی باید طوری تنظیم شده باشند که حداقل برای زمان ۱۰ ثانیه باز بمانند.
2-5-2-16 توالت غربی
الف) توالت غربی باید طوری نصب شود که فاصله محور آن از سطح دیوار مجاور یا هر مانع دیگر کمتر از ۴۵۰ میلی‌متر و از محور لوازم بهداشتی دیگر کمتر از ۷۶۰ میلی‌متر نباشد. جلو توالت غربی باید دست کم ۵۰۰ میلی‌متر تا دیوار یا در مقابل آن جای خالی پیش‌بینی شود.
(۱) اتاقک توالت غربی نباید کمتر از ۹۰۰ میلی‌متر پهنا و ۱۵۰۰ میلی‌متر درازا داشته باشد.
ب) در فضاهای عمومی توالت غربی باید از نوع بزرگ باشد و نشیمن‌گاه و در لولایی قابل برداشتن داشته باشد.
(۱) قطر لوله فاضلاب خروجی از توالت غربی نباید کمتر از ۱۰۰ میلی‌متر باشد.
پ) لوله خروجی فاضلاب توالت غربی باید با یک زانوئی ۱۰۰x۸۰ میلی‌متر و یا با یک فلنج به همین اندازه به لوله فاضلاب ساختمان متصل شود.
ت) اتصال لوله تخلیه فاضلاب توالت غربی به لوله فاضلاب ساختمان از طریق کف اتاقک یا دیوار باید کاملاً آب بند و گازبند باشد.
ث) در هر گروه بهداشتی در اماکن عمومی در مقابل هر ۶ توالت باید یک توالت برای استفاده افراد معلول اختصاص داده شود.
ج) اتاقک توالت برای استفاده افراد معلول باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
(۱) فضای آزاد کف به صورت دایره‌ای به قطر دست کم ۱۵۲۵ میلی‌متر برای گردش صندلی چرخ دار فراهم باشد.
(۲) حداقل عرض بازشو در باید ۸۱۵ میلی‌متر باشد.
(۳) جلو کاسه توالت باید دست کم ۱۲۲۰ میلی‌متر تا دیوار یا در مقابل آن جای خالی پیش‌بینی شود.
(۴) ارتفاع کاسه توالت از کف تمام شده تا قسمت بالای نشیمن توالت باید بین ۴۳۰ تا ۴۸۵ میلی‌متر باشد.
(۵) ارتفاع نصب دستگیره‌های کمکی بین ۸۴۰ تا ۹۱۵ میلی‌متر از کف باشد.
(۶) اهرم سیستم شستشوی داخل توالت به صورت خودکار یا دکمه فشاری بوده و در ارتفاع ۱۱۲۰ میلی‌متر از کف نصب شود.
۳-۵-۲-۱۶ توالت شرقی
الف) توالت شرقی باید طوری نصب شود که فاصله محور طولی آن از سطح دیوار مجاور یا هر مانع دیگر کمتر از ۴۵۰ میلی‌متر و از محور طولی لوازم بهداشتی دیگر کمتر از ۷۶۰ میلی‌متر نباشد. جلو توالت شرقی باید دست کم ۵۰۰ میلی‌متر تا دیوار یا در مقابل آن جای خالی پیش‌بینی شود.
(۱) اتاقک توالت شرقی نباید کمتر از ۹۰۰ میلی‌متر پهنا و ۱۵۰۰ میلی‌متر درازا داشته باشد.
ب) توالت شرقی باید از نوع تخت یا کشکولی و از جنس مقاوم در برابر نفوذ آب و رطوبت باشد.
پ) سطوح آشکار توالت شرقی باید صاف و صیقلی و بدون گوشه‌های زائدی که شستشو و تمیز کردن آن را مشکل کند باشد.
ت) ساخت لگن توالت شرقی باید طوری باشد که به هنگام شستشو آب از آن به کف اتاقک جریان نیابد و پس از تخلیه آب در هیچ یک از نقاط سطح آن آب باقی نماند و کاملاً تخلیه شود.
ث) قطر نامی لوله فاضلاب خروجی از توالت شرقی باید دست کم ۱۰۰ میلی‌متر باشد.
ج) اتصال لوله تخلیه فاضلاب توالت شرقی به لوله فاضلاب ساختمان از طریق کف اتاقک باید کاملاً آب بند و گازبند باشد.
چ) به هنگام شستشوی لگن توالت شرقی نباید از درزهای اطراف لگن آب به داخل اجزای ساختمانی کف اتاقک نفوذ کند.
۴-۵-۲-۱۶ یورینال
الف) یورینال باید طوری نصب شود که فاصله محور آن از سطح دیوار مجاور یا هر مانع دیگر کمتر از ۴۰۰ میلی‌متر و از محور لوازم بهداشتی دیگر کمتر از ۷۶۰ میلی‌متر نباشد. جلو یورینال باید دست کم ۵۰۰ میلی‌متر تا دیوار یا در مقابل آن جای خالی پیش‌بینی شود.
ب) یورینال‌هایی که در فضاهای عمومی نصب میشوند باید سیفون آشکار و قابل دسترسی داشته باشند.
پ) کف و دیوار اطراف یورینال باید دست کم تا ۶۰۰ میلی‌متر از جلو و به ارتفاع ۱۲۰۰ میلی‌متر از کف و ۶۰۰ میلی‌متر در هر طرف با مواد آب بند و مقاوم در برابر نفوذ رطوبت ساخته شود و سطوح آن كاملاً صاف و صیقلی باشد.
ت) در صورت پیش‌بینی چند یورینال، بایستی حداقل یکی از آنها برای استفاده افراد معلول مناسب باشد.
(1) آبریزگاه‌های ویژه استفاده افراد معلول باید به شکل غرفه‌ای یا دیواری بوده و حداکثر ارتفاع لبه گرد زیرین آن از کف تمام شده ۴۳۰ میلی‌متر باشد.
(۲) فضای آزاد کف در جلو یورینال باید دست کم به پهنای ۷۶۰ میلی‌متر و عمق ۱۲۲۰ میلی‌متر بوده و به راه قابل دسترسی متصل باشد.
(۳) اهرم سیستم شستشوی یورینال باید به صورت خودکار یا دگمه فشاری بوده و در ارتفاع ۱۱۲۰ میلی‌متر از کف نصب شود.
۵-۵-۲-۱۶ دوش
الف) لوله قائم دوش باید با بست به دیوار پشت دوش ثابت و محکم شود.
ب) کابین دوش
(۱) سطح کابین دوش باید دست کم ۰٫۶ متر مربع باشد.
(۲) کابین دوش ممکن است اشکال مختلف داشته باشد. در حالت مربع هر ضلع در حالت مثلث ارتفاع وتر و در حالت دایره یا بیضی قطر آن نباید کمتر از ۷۵۰ میلی‌متر باشد. فضایی که برای شیر جاصابونی دستگیره و دیگر متعلقات لازم است باید خارج از اندازه‌های داده شده برای کابین دوش باشد.
(۳) پنجره و درهای شیشه‌ای کابین دوش باید طبق استانداردهای ایمنی باشد.
پ) دیوارهای اطراف اتاقک دوش باید دست کم تا ارتفاع ۱۸۰۰ میلی‌متر با مواد آب بند و مقاوم در برابر نفوذ رطوبت ساخته شود و سطوح آن کاملاً صاف و صیقلی و قابل شستشو باشد.
ت) کف اتاقک دوش یا زیر دوشی
(۱) کف اتاقک دوش یا زیردوشی باید کاملاً بدون درز آب بند و مقاوم در برابر نفوذ رطوبت باشد.
(۲) لبه‌های زیردوشی باید در همه طرف دست کم ۵۰ میلی‌متر نسبت به کف آن بالاتر باشد.
(۳) اتصال لوله فاضلاب تخلیه زیر دوشی یا کف شوی کف اتاقک به لوله فاضلاب ساختمان باید کاملا آب بند و گازبند باشد از درزهای اطراف کف شوی یا زیردوشی نباید آب و رطوبت به داخل اجزای ساختمان نفوذ پیدا کند.
(۴) قطر نامی لوله تخلیه کف شوی کف اتاقک یا زیردوشی نباید از ۵۰ میلی‌متر کمتر باشد. روی دهانه تخلیه باید شبکه مقاوم در برابر خوردگی با قطر دست کم ۷۶ میلی‌متر و قابل برداشتن نصب شود که سوراخهای آن از ۶ میلی‌متر بزرگتر نباشد.
(۵) اگر در یک ساختمان چند اتاقک دوش فقط با یک دهانه تخلیه پیش‌بینی شده باشد. شیب‌بندی کف باید طوری صورت گیرد که فاضلاب یک اتاقک از داخل اتاقک دیگر عبور نکند.
ث) در صورت پیش‌بینی تعدادی دوش در یک گروه بهداشتی باید حداقل یکی از آنها برای استفاده افراد معلول مناسب باشد.
(۱) اتاقک دوش ویژه استفاده افراد معلول باید دست کم به طول ۱۵۲۵ و پهنای ۱۰۷۰ میلی‌متر باشد.
(۲) شیرهای آب دوش معلول باید از نوع اهر می‌باشد.
(۳) میله‌های دستگیره باید با استحکام کافی بوده و در ارتفاع ۸۴۰ تا ۹۱۵ میلی‌متری کف دوش نصب شوند.
۶-۵-۲-۱۶ وان
الف) اگر وان توکار نصب میشود باید درزهای اطراف آن کاملاً آب بند و مقاوم در برابر نفوذ آب و رطوبت باشد.
ب) روی دهانه تخلیه آب وان باید شبکه قابل برداشتن و مقام در برابر خوردگی قرار گیرد.
پ) قطر نامی دهانه تخلیه آب وان باید دست کم ۴۰ میلی‌متر باشد روی دهانه خروجی آب وان باید امکان قرار دادن در پوش موقتی پیش‌بینی شود و وان سرریز داشته باشد.
ت) اتصال لوله آب خروجی وان به لوله فاضلاب ساختمان و سیفون آن باید قابل بازدید و دسترسی باشد.
ث) پنجره و درهای شیشه‌ای کابین وان باید طبق استانداردهای ایمنی باشد.
ج) در صورت پیش‌بینی تعدادی وان در یک مکان باید حداقل یکی از آنها برای استفاد افراد معلول مناسب باشد.
(۱) یک صندلی در داخل وان و یا یک محل نشیمن ثابت در انتهای بالایی وان معلول باید پیش‌بینی شود صندلی نشیمن باید به طور مطمئن نصب شده و در هنگام استفاده هیچ الغزشی نداشته باشد.
(۲) فضای آزاد کف در کنار وان معلول در حالت استفاده از صندلی ثابت در ابتدای وان دست کم به پهنای ۱۹۰۵ و عمق ۷۶۰ میلی‌متر و در حالت استفاده از صندلی نشیمن در وان، به پهنای دست کم ۱۵۲۵ و عمق ۷۶۰ میلی‌متر باید فراهم گردد.
در صورتی که راه دسترسی به وان از روبروی وان (عمود بر در ازای وان) باشد عمق فضای آزاد کف به جای ۷۶۰ میلی‌متر باید دست کم ۱۲۲۰ میلی‌متر پیش‌بینی شود.
۷-۵-۲-۱۶ آب خوری (آب سرد کن)
الف) آبخوری نباید در فضای توالت یا حمام نصب شود.
ب) خروج آب از دهانه شیر جریان آب باید طوری باشد که آب پس از ریزش به روی دهانه برنگردد و آن را آلوده نکند.
پ) دهانه خروج آب از شیر باید بالاتر از سطح تراز سرریز آب داخل تشتک رویه آبخوری باشد.
ج) دست کم ۵۰ درصد از آب خوری‌های پیش‌بینی شده در یک طبقه باید برای استفاده افراد معلول نیز مناسب باشد. آبخوری‌های مورد استفاده افراد معلول باید دارای ویژگی‌های زیر باشد.
(۱) ارتفاع آبخوری نباید بلندتر از ۹۱۵ میلی‌متر از کف تمام شده باشد.
(۲) برای نزدیک شدن افراد معلول به آبخوری باید فضای خالی به پهنای دست کم ۱۲۲۰ میلی‌متر و عمق ۷۶۰ میلی‌متر در جلوی آبخوری پیش‌بینی شود.
(۳) دستگاههای آبخوری چسبیده به دیوار و پایه دار بایستی دارای فضای باز به منظور قرار گرفتن زانوی فرد نشسته بر روی صندلی چرخدار داشته باشد این فضای باز جلوی زانو باید به پهنای دست کم ۷۶۰ میلی‌متر و عمق ۴۳۰ میلی‌متر بوده و ارتفاع آن از کف تمام شده حداقل ۶۸۵ میلی‌متر باشد.
(۴) شیر جریان آب و فواره آبخوری‌ها باید در جلو دستگاه بوده و آب را در مسیری هدایت نماید که موازی یا تقریباً نزدیک جلو دستگاه باشد.
(۵) شیر جریان آب باید طوری باشد که امکان قرارگیری یک فنجان یا لیوان به ارتفاع ۱۰۰ میلی‌متر در زیر جریان آب فراهم باشد.
۸-۵-۲-۱۶ سینک
الف) روی دهانه تخلیه آب سینک باید شبکه یا سبدی قرار گیرد که در برابر خوردگی مقاوم و قابل برداشتن باشد.
ب) اگر دهانه تخلیه آب سینک با امکان قرار دادن در پوش موقتی باشد باید برای لگن سینک سرریز پیش‌بینی شود.
پ) قطر دهانه تخلیه آب سینک باید دست کم ۴۰ میلی‌متر باشد.
ت) اگر سینک به صورت لگن سرتاسری باشد باید هر ۵۰۰ میلی‌متر طول آن به عنوان یک سینک مستقل تلقی شود و همه الزامات مندرج در این مقررات در مورد آن رعایت شود.
ث) سینک ظرفشویی با پیشخوان و لبه مدور مخصوص استفاده افراد معلول باید طوری نصب شود که ارتفاع لبه سینک از کف تمام شده بلندتر از ۸۶۵ میلی‌متر نباشد.
۱) سینک ظرفشویی مخصوص استفاده افراد معلول باید دارای فضای آزاد زانو در زیر سینک باشد فضای آزاد زانو باید دارای ابعاد حداقل ۶۸۵ میلی‌متر ارتفاع از کف تمام شده ۷۶۰ میلی‌متر پهنا و ۴۸۵ میلی‌متر عمق باشد.
(۲) عمق لگن سینک ظرفشویی مخصوص استفاده افراد معلول نباید از ۱۶۵ میلی‌متر بیشتر باشد.
(۳) در جلوی سینک ظرفشویی مخصوص استفاده افراد معلول باید فضای آزاد به پهنای دست کم ۷۶۰ میلی‌متر و عمق ۱۲۲۰ میلی‌متر پیش‌بینی شود.
(۴) شیرهای آب سینک ظرفشویی مخصوص استفاده افراد معلول باید از نوع اهرمی، فشاری و یا چشمی الکترونیکی باشد.
۹-۵-۲-۱۶ کفشوی
الف) قطر نامی دهانه خروجی کفشوی نباید از ۵۰ میلی‌متر کمتر باشد.
(۱) در ساختمان‌های عمومی قطر نامی دهانه خروجی کفشوی نباید کمتر از ۸۰ میلی‌متر باشد.
ب) کفشوی باید شبکه قابل برداشتن داشته باشد.
(۱) دهانه خروجی کفشوی و سیفون آن باید قابل دسترسی باشد و بتوان به سهولت آن را تمیز کرد.
۱۰-۵-۲-۱۶ ماشین رختشویی
الف) اتصال لوله آب از لولهکشی آب آشامیدنی به ماشین رختشویی باید با فاصله هوایی یا لوازم جلوگیری از برگشت جریان صورت گیرد. اگر لوازم جلوگیری از برگشت جریان در داخل ماشین پیش‌بینی شده باشد دیگر نیاز به نصب لوازم جلوگیری از برگشت جریان جداگانه در محل اتصال ماشین به لوله آب مصرفی نیست.
ب) فاضلاب خروجی از ماشین رختشویی باید با اتصال غیر مستقیم به لوازم بهداشتی دیگر کف شوی یا علم فاضلاب بریزد.
۱۱-۵-۲-۱۶ ماشین ظرفشویی
الف) اتصال لوله آب از لولهکشی آب آشامیدنی به ماشین ظرفشویی باید با فاصله هوایی یا لوازم جلوگیری از برگشت جریان صورت گیرد اگر لوازم جلوگیری از برگشت جریان در داخل ماشین پیش‌بینی شده باشد دیگر نیاز به نصب لوازم جلوگیری از برگشت جریان جداگانه در محل اتصال ماشین به لوله آب مصرفی نیست.
ب) فاضلاب خروجی از ماشین ظرفشویی باید با اتصال غیر مستقیم به لوازم بهداشتی دیگر کفشوی یا علم فاضلاب بریزد.
۱۲-۵-۲-۱۶ شستشوی توالت و یورینال
الف) توالت یورینال و لوازم بهداشتی دیگری که تخلیه کامل سیفون آنها مستلزم جریان لحظه‌ای نسبتاً زیاد آب می‌باشد، باید به فلاش والو یا فلاش تانک مجهز باشد که هر بار مقدار معینی آب برای شستشوی لگن و پر کردن دوباره سیفون از آن ریزش کند.
(۱) هر توالت یا یوزینال باید یک عدد فلاش والو يا فلاش تانک مخصوص خود داشته باشد مگر این که سیستم شستشوی توالت‌ها یا یورینال‌ها خودکار و به صورت مرکزی باشد.
ب) فلاش تانک
(۱) اگر فلاش تانک با فرمان دستی کار میکند باید به کمک شیر شناور یا هر مکانیسم دیگری پس از هر بار ریزش آب دوباره تانک را تا تراز معین از آب پر کند و پس از آن ورود آب کاملاً بسته شود.
(۲) فلاش تانک خودکار باید وسیله‌ای داشته باشد که به طور منظم پس از گذشت هر فاصله زمانی معین یا با عملکرد حسگرهای نصب شده عمل ریزش آب را به طور کامل انجام دهد.
(۳) هر فلاش تانک باید یک شیر شناور ضد جریان سیفونی داشته باشد.
(۴) دهانه ورود آب به تانک باید دست کم ۲۵ میلی‌متر بالاتر از لبه روی دهانه سرریز باشد.
(۵) هر فلاش تانک باید اتصال سرریز داشته باشد تا در صورت سرریز کردن آب را به داخل لگن توالت یا یورینال بریزد قطر لوله سرریز آب باید طوری انتخاب شود که در زمان حداکثر جریان آب ورودی به تانک مانع از بالا رفتن تراز سطح آب تانک شود دهانه خروجی انتهای لوله سرریز باید از تراز سر ریز لگن توالت یا یورینال بالاتر باشد.
(۶) همه اجزای فلاش تانک باید برای تعمیر و تعویض قابل دسترسی باشد.
پ) فلاش والو
(۱) به منظور جلوگیری از برگشت جریان روی لوله ورودی آب به فلاش والو بايد خلاشكن قابل دسترسی نصب شود مگر آن که مکانیسم جلوگیری از برگشت جریان در فلاش والو پیش‌بینی شده باشد.
(۲) انتخاب فلاش والو باید با رعایت صرفه جویی در مصرف آب صورت گیرد.
(۳) فلاش والو باید از نوعی باشد که یک سیکل کامل ریزش آب و باز و بسته شدن جریان را به طور خودکار و بر اثر فشار آب ورودی بتواند انجام دهد.
(۴) فلاش والو باید وسیله تنظیم داشته باشد تا بتوان مقدار آب ریزشی آن را تنظیم کرد.
